No dia 4 de outubro, o senhor Ernesto celebrou os seus 102 anos. Para lhe fazer uma homenagem à vida, aproveita-se a data para lançar a entrevista que eleva a sua vontade de viver e a força que mostrou ter ao longo destes mais de cem anos, vividos na freguesia de Cantelães. Parabéns, senhor Ernesto!
______
ððððððð ðððððð
“ððððððð ððððððð́ðððð ðð ðððððð ðð ððððð”
Com
ternura, Maria Custódia Soares afaga as mãos do irmão, ðð¿ð»ð²ðððŒ ðŠðŒð®ð¿ð²ð, centenário de Vieira do Minho, e diz: “ðððð ðð ðð̃ðð ððððð !”.
Aos 102 anos, o mundo de Ernesto resume-se a uma pessoa: a irmã, de quem, há mais de 45 anos, não se quer separar por nada, depois da morte dos pais.
Como sua interlocutora, a irmã narra um pouco do que foi e é a ðð¶ð±ð® ð±ð²ððð² ð°ð²ð»ðð²ð»ð®́ð¿ð¶ðŒ ðð¶ð²ð¶ð¿ð²ð»ðð².
“ðžð¢ ð£ðð£ðð ðð ðððð¡ð, ððð ðððð ð ðžðððð ð¡ð ððððð¢ ð ðð§ððâð, ð£ðð ð£ðð£ðð ððð ððð, ððð¢ð, ðð ð¶ððð¡ððð̃ðð ”.
Nascido a ð° ð±ð² ðŒðððð¯ð¿ðŒ ð±ð² ððµð®ð, em Eira Vedra, Ernesto Soares cedo mudou para Cantelães, onde viveu com os pais, que trabalhavam na “lavoura”, e mais quatro irmãos – três rapazes e uma rapariga.
Aos dois anos, teve meningite e ð²ððð® ð³ð®ðð®ð¹ð¶ð±ð®ð±ð² ð¹ð²ððŒð-ðŒ ð® ðð²ð¿ ðð²ðºðœð¿ð² ðœð¿ðŒðð²ðŽð¶ð±ðŒ ðœðŒð¿ ððŒð±ðŒð.
ððŒððð®ðð® ðºðð¶ððŒ ð±ð² ð¯ð¿ð¶ð»ð°ð®ð¿, mas os pais, com medo que lhe pudesse acontecer alguma coisa, “pois não se sabia defender”, não o deixavam muito andar sozinho.
Ainda assim, ðð¿ð»ð²ðððŒ ð³ð¶ð»ðð®ðð® ðŒ ð±ð²ððð¶ð»ðŒ ð² ð¯ð¿ð¶ð»ð°ð®ðð® ð°ðŒðº ðŒð ðð¶ðð¶ð»ðµðŒð ð®̀ð ð²ðð°ðŒð»ð±ð¶ð±ð®ð e jogava à macaca. “ðžðð ðð¢ðð¡ð ðððððð, ðððððððâð̃ð ð ððð£ððð¡ððð. ðºðð ð¡ðð£ð ðð¢ðð¡ð ðð ðððð¡ðð ð̀ ððððððð ðððð”, diz Maria Custódia. Mas também ðŽðŒððð®ðð® ð±ð² ð¶ð¿ ð®̀ ð°ð®ðœð²ð¹ð® ð¿ð²ðð®ð¿. “ðŒð ð ð, ðððð ððð, ððð ð¢ðð ððððððð. ðŽðððð, ðð ð ðð ðððð ðð ð¡ð́ [na terceira idade], ð ð́ ððððð”, brinca a irmã.
Mas ð® ð¶ð»ð³ð®̂ð»ð°ð¶ð® ð»ð®̃ðŒ ð³ðŒð¶ ððŒ́ ð¯ð¿ð¶ð»ð°ð®ð±ð²ð¶ð¿ð®, pois também gostava de ajudar em casa.
“ðžðð ðð¢ðð¡ð ð¡ðððððâðððð, ððð ð¡ðð£ð ðð¢ðð¡ð ðð ððð¢ððð ðð ððð ð. ðž ððð ðð¢ðð¡ð ðððððððð¡ð. ðŽðððð, ðð̃ð ððð§ ðððð”, refere Maria Custódia, entre risos.
“ð ððð¢ ðððð̃ð ððð¢ððð£ð ðð ððð§ððâððððð ð ðððððððð£ð ð ð́ðð¢ð; ðð ðð¢ð ððð ððð́ððððð ðð ððððð ð ððð ð¡ðð£ð ðð ððð ðððâðð ðððâð, ðð ð ð ð́ ðð¢ð ððð ððð ð¡ðð£ð”.
ððð®ð¿ð±ð®ð¿ ð®ð ðð®ð°ð®ð ð²ð¿ð® ðŒððð¿ð® ð±ð®ð ððð®ð ðð®ð¿ð²ð³ð®ð ð³ð®ððŒð¿ð¶ðð®ð, embora também o fizesse perder a paciência. “ðºð¢ððððð£ð ðð ð£ðððð ð ððð ð¡ðð£ð ðð¢ðð¡ð ðð ð ððð§ðð, ððð ðððð ðð¢ðððð-ðâð… ððâð, ððð ð¢ðð ððð ðð¡ð. ðžðð ð§ððððð£ð-ð ð ððð ðð ð£ðððð ”, relembra com um sorriso Maria Custódia.
Habituar-se ao calçado, foi outro dos problemas, pois, como conta a irmã, “ðð̃ð ððð ð¡ðð£ð ðððð ðð ððððð ðððð̧ððð”.
“ðð́ ðð¢ðððð ððððð ððð ðððð̧ð ð ðð¢ð ð¡ðð¢-ðâð ðð¢ðð¡ð âðððð¡ð¢ðð-ð ð ðð ðððð̧ððð. ðð̃ð ð́ ðððð ððððð, ðððð , ðððð¢ððð ð¡ðððð, âðð£ðð ððð¢ðð ðððð̧ððð, ððð ðð¢ðð¡ð ðððð ð ð ð ððð ðð̃ð ð ðð¢ðððð ð¢ð ðð. ð·ððððð , ðð¢ðððð ð£ððððð ðð ð ðððð¡ððâðð ð ðð ððð¡ðð , ðð́, ððð ðð́ ððð ð¡ðð£ð. ðð́ ððð ð ð ððð¡ð¢ðð ð́ ðð¢ð ð ð âðððð¡ð¢ðð¢ ððð”, conta.
Maria Custódia ð±ð²ðð³ð¶ð® ðŒððð¿ð®ð ðºð²ðºðŒ́ð¿ð¶ð®ð ð² ð¿ð²ð°ðŒð¿ð±ð®ð°̧ðŒ̃ð²ð sobre a infância e adolescência do irmão, que a olha e, com alguma agitação, apesar de não falar, demonstra estar a perceber o que a irmã diz: “ðŽ ðð́ð ððð ððð ð¢ðð ððððððð ðððð ð ðžðððð ð¡ð. ð¹ðð§ðð ð¢ðð ððð ð¡ð. ððð ð ð ððð, ððððð-ð ð ð ððððð ððð. ððð¡ð́ð£ðððð ð¢ð ðððð, ðððððð , ððð§ðð-ð ð ððððð§”.
ðŠð²ð¿ ðŽðð¹ðŒððŒ ð²́ ðð®ðºð¯ð²́ðº ð®ð¹ðŽðŒ ðŸðð² ðŒ ð°ð®ð¿ð®ð°ðð²ð¿ð¶ðð®. Agora, menos, com o avançar da idade. “ððð ðð¢ðððð ððð ðððð¢ððð, ðð¢ðððð ð́ðððð ð̀ ððð ð¡ð – ðððâððð ðð ð¹ð́ ðð¢ ð̀ ð¹ðððð ðð ð¿ðððð, ð¡ððð§ð́ðððð ð ððððð ððððð ðððð ððð. ðð¢ðððð ð ðððð ðððð ð ð ðâð ð¡ððð§ð́ðððð ðððð¢ðð ðððð ð, ðð¢ðððð ðâððð́ð£ðððð . ðžðð ðððððð£ð; ððððð ððð”.
Uma outra curiosidade partilhada foi a de que, “ð ð¢́ðððð ð ðð́ðð ðððð ððð ðð ð̀ ððð ððð̧ð̃ð, ððð ððð¢ð ð ðð ð¡ðððð, ðððððððâððð ðððð ððð, ð ððð ð¡ðð¢ ððð ðð. ðŽ ð£ððð ðððð ððð ðððð¡ðððð ð ððð ð, ððððð£ð ð ððððð ððð ð ðâðð£ð ðð ðððð ð”, assegura a irmã.
Sobre a ð³ð²ððð® ð±ðŒð ðð¬ð¬ ð®ð»ðŒð, Maria Custódia recorda que foi feita em casa, com a famÃlia. “ððð ððð ððððð
ð ððððððð ðððð ððð”.
O ð®ð³ð®ðŽðŒ ð±ð®ð ðºð®̃ðŒð permanece, assim como ðŒ ð®ðºðŒð¿ ð±ð² ð¶ð¿ðºð®̃ðŒð, bem presente e que ð®ð°ðŒð»ð°ðµð²ðŽð® ðŒ ð°ðŒð¿ð®ð°̧ð®̃ðŒ ð±ð² ð®ðºð¯ðŒð.
______
ðð ðððððð¡ð ð¶ðŽððŽ, ð£ðð ð¡ð ðððð ððâðð ðð¡ððð¡ð ðð ðœðð̃ð ððð¢ð ð, ððð¡ð́ððððð ð ð£ðððð́ððððð, ððð ð ððððð ðð ðŒðð ð¡ðð¡ð¢ð¡ð ðððð¡ð¢ðð¢ð̂ð ðð ð·ðð ðððð¡ð ð ðœð¢ð£ððð¡ð¢ðð, ðŒ. ð. (ðŒðð·ðœ, ðŒ. ð.); ð ðœððððð ðð ðððððð ð ð
ð́ððð ðŽðð¡ð ðŽð£ð.